top of page

ข่าวสาร/กิจกรรม

การใช้ หญ้าแฝก เพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ ป้องกันการกัดเซาะ และสร้างความสมบูรณ์ให้แก่ดิน

โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลบน บริหารจัดการน้ำส่งน้ำให้แก่พื้นที่เพาะปลูกในเขตชลประทานราว 45,000 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ของอำเภอครบุรี บางส่วนของอำเภอปักธงชัย และอำเภอโชคชัย พืชหลักที่เกษตรกรปลูกคือ ข้าว พืชรอง ได้แก่ มันสำปะหลัง อ้อย ข้าวโพด ถั่วเขียว และไม้ผล เช่น ขนุน ทุเรียน สภาพปัญหาของเกษตรกร คือ เกษตรกรใช้น้ำไม่คุ้มค่า ต้นทุนการผลิตสูง ผลผลิตต่ำ ทำให้ฐานะทางเศรษฐกิจไม่ดี ส่วนหนึ่งของสาเหตุที่ทำให้เกษตรกรประสบปัญหา คือ ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ เกิดการกัดเซาะและพังทลายของหน้าดินในพื้นที่การเกษตร ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตสูง โดยเฉพาะค่าใช้จ่ายด้านปุ๋ยและแรงงานในการดูแลซ่อมบำรุงแปลงเมื่อพื้นที่ได้รับความเสียหาย ผลผลิตต่ำ จึงทำให้เกษตรกรขาดทุน เพื่อลดและแก้ไขปัญหาดังกล่าว โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลบนได้จัดทำแปลง "SMART FARM" เพื่อสาธิต ส่งเสริม และขยายผลระบบชลประทานอัจฉริยะ เพื่อลดการใช้น้ำและเพิ่มประสิทธิภาพการชลประทาน รวมทั้งระบบเกษตรอัจฉริยะเพื่อเพิ่มผลิตภาพน้ำและรายได้ให้แก่เกษตรกร โครงการเริ่มต้นจากการพัฒนาและบำรุงดิน โดยใช้อินทรีย์วัตถุ เช่น ปุ๋ยคอก ปุ๋ยพืชสดจากปอเทือง และสิ่งที่โครงการเน้นเป็นพิเศษคือ การใช้ หญ้าแฝก เพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ ป้องกันการกัดเซาะ และสร้างความสมบูรณ์ให้แก่ดิน โดยเป็นการบูรณาการร่วมกับกรมพัฒนาที่ดิน ตั้งแต่การตรวจวิเคราะห์คุณภาพและคุณสมบัติของดิน การให้ความรู้เรื่องการปรับปรุงดินและการใช้หญ้าแฝก รวมถึงการขอรับการสนับสนุนพันธุ์หญ้าแฝกจากกรมพัฒนาที่ดิน เพื่อนำมาปลูกในแปลง "SMART FARM" ร่วมกับเกษตรกรผู้ใช้น้ำ ผู้นำชุมชน รวมถึงผู้ใช้น้ำนอกภาคการเกษตร เช่น โรงงานอุตสาหกรรม โรงงานน้ำตาลครบุรี โรงงานแป้งมัน และโรงงานชิ้นส่วนไก่คาร์กิลล์ ซีพี ทุกภาคส่วนได้ร่วมกันปลูกหญ้าแฝกในแปลง SMART FARM ตามจุดต่าง ๆ ตั้งแต่ปลูกตามขอบสระน้ำเพื่อป้องกันการกัดเซาะของตลิ่ง ปลูกตามคันนา ปลูกตามขอบพืชสวนพืชไร่และแปลงไม้ผล รวมถึงปลูกตามขอบถนนและทางเดิน ซึ่งในปัจจุบันแต่ละพื้นที่ของแปลง SMART FARM ที่ปลูกหญ้าแฝก ไม่ว่าจะเป็นขอบสระน้ำ คันนา ขอบแปลงพืชสวนพืชไร่ ไม้ผล หรือถนนทางเดิน สามารถป้องกันการกัดเซาะได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังช่วยให้ดินมีความอุดมสมบูรณ์มากขึ้น ประหยัดปุ๋ย และลดแรงงานในการดูแลรักษาแปลง อีกทั้งยังช่วยสร้างภูมิทัศน์ที่สวยงามและสร้างความประทับใจให้แก่ผู้ที่มาศึกษาดูงาน

แนวทางในการส่งเสริมและขยายผลการใช้หญ้าแฝก โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษามูลบนใช้แปลง "SMART FARM" เป็น “ห้องเรียนกลางแจ้ง” สำหรับจัดฝึกอบรมและศึกษาดูงานให้แก่เกษตรกรในพื้นที่ รวมถึงยุวชลกรและนักเรียน เพื่อให้เห็นประโยชน์และรูปแบบการใช้หญ้าแฝกในแต่ละพื้นที่อย่างชัดเจน นอกจากนี้ยังมีการรับคณะศึกษาดูงานทั้งในและต่างประเทศ อาทิ คณะจาก 6 ประเทศลุ่มน้ำโขง ได้แก่ จีน พม่า ลาว กัมพูชา เวียดนาม และไทย รวมถึงคณะผู้แทนจากกระทรวงเกษตรของประเทศญี่ปุ่น

หัวข้อหลักในการศึกษาดูงาน ได้แก่ ระบบชลประทานอัจฉริยะ ระบบเกษตรอัจฉริยะ และการใช้หญ้าแฝกเพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ ซึ่งช่วยให้เกษตรกรและผู้เข้าศึกษาดูงาน ได้เห็นประโยชน์ของการปลูกหญ้าแฝกอย่างเป็นรูปธรรม สร้างความมั่นใจและแรงบันดาลใจให้นำไปประยุกต์ใช้ในพื้นที่ของตนเอง เพื่อสร้างความมั่นคงและยั่งยืนให้แก่อาชีพทางการเกษตรต่อไป
 

bottom of page